Om wat meer van de omgeving te zien hebben we voor de maand oktober een auto gehuurd. Vrijdag 4 oktober krijgen we een lift van Melanie van GVI naar George waar ons autootje op ons wacht. Melanie kwam langs om te checken of alles goed gaat met ons hier en of ze tevreden met ons zijn. Gelukkig is onze supervisor helemaal happy met ons, dus de twee dagen met Melanie zijn vooral heel gezellig.

Onze auto is van een onbestemd merk, en rijdt alleen op leaded benzine… Gelukkig hebben ze hier bij Shell benzine met loodvervanger, want we voelen toch even een steek van een soort milieu- schuldgevoel opkruipen. Een heleboel auto’s hier rijden nog op benzine met lood, dwars door de nationale parken, langs de leeuwen en de olifanten… En nu zijn wij daar zelf 1 van, tsja..

Knysna

Vrijdagavond zijn we uitgenodigd bij een braai in Knysna. We komen aan bij een prachtig huisje, dat er uitziet alsof Pippi Langkous er had kunnen wonen: overal zijn er hoekjes aangebouwd aan het oorspronkelijke huisje, er hangen schelpjes en lampjes aan de lage balken binnen, en het feit dat Amy die er woont een alleenstaande moeder is met twee jonge kindertjes geeft je het gevoel alsof je een verhaal binnen bent gestapt.

Het is leuk om een avond te kletsen, over Sanparks, Zuid-Afrika en religie. De klik met de cultuur van de blanke Zuid-Afrikanen ( Amy, Mel en Jarod zijn ‘blank’) is toch makkelijker of zo, alhoewel we normaal gesproken ook met heel veel plezier ons juist in de gekleurde cultuur storten.

Karoo

De Klein Karoo

De volgende dag rijden we in de regen en mist naar de bergpas bij George, richting de klein Karoo. De overgang is geweldig: aan de ene kant van de bergen is alle groen, regent het en zijn de bergtoppen verscholen in de mist; aan de andere kant van de bergen is de lucht stralend blauw, en zien we een compleet ander landschap verschijnen. De klein Karoo doet me denken aan de binnenlanden van Spanje; Sierra Nevada. Lage struikjes, kruiden, aloe’s… In de zomer is het hier vast erg heet en dor, maar nu in de lente staan bijna alle planten in bloei: zo mooi! Een bloeiend rotslandschap, met rode rotsen en rode velden die een prachtig contrast geven met het groen, en dan midden in dat landschap: struisvogels. Het gebied waar we doorheen rijden rondom Oudtshoord zit helemaal vol met struisvogelfarms, en die malle beesten lopen en rennen overal vrolijk rond, en vergroten de charme van het landschap nog meer. Aan de rand rand de klein Karoo bij de overgang naar de echte Karoo zit weer een groot berggebied. We rijden daar over een onverharde weg de Zwartberg Pas over, waarbij we een prachtig uitzicht hebben over de klein Karoo achter ons, en de bergen die de klein Karoo scheiden van het natte kustland van de Gardenroute daarachter.

De Hel

De weg zelf en de bergpassen zijn prachtig, maar we zijn daar vooral omdat we hebben gelezen over een klein weggetje, onverhard en maar net begaanbaar met een normale auto, dat via een lange kloof in een rit van 2 uur leidt naar… De Hel. Daar moeten we heen, natuurlijk. De weg door de kloof is al heel mooi: geologisch is het een prachtig landschap. Ik heb nog niet veel plekken gezien met zoveel laagjes en plooien (en dat zegt wat, als Jan Smit je vader is!). De noordwand van de kloof bestaat uit gigantische lagen steen, die als een soort schotsen kruiend ijs op elkaar geperst zijn. Uit het landschap spreekt een soort van oerkracht, en beweging. Als ik nog niet in plaattektoniek had geloofd, dan was ik hier zeker overtuigd.

Ondertussen stuurt job ons met veel plezier om grote kuilen in de weg, stenen op de weg, door riviertjes die over de weg heenlopen. maar het mooiste moet nog komen: de afdaling naar de Hel zelf, een slingerend weggetje, 1 auto smal, zonder enige vorm van vangrail  langs afgronden van 100-en meters. Kriebels in je maag. Maar we genieten en onze auto houdt het.

De Hel is een verscholen groene vallei midden in het ruige berglandschap. Hier woonde een gemeenschap van een stuk of 100 ‘trekboers’ die hier hun paradijsje gevonden had. Waarom het de Hel heet weten we niet, maar het is er prachtig! De oude huisjes van de bewoners, het schooltje en de dominees woning zijn nu Unesco erfgoed en je kan er de nacht doorbrengen. Dat is voor ons toch iets te duur, maar er is ook een soort camping in de vallei, waar ze ook allemaal oude caravans hebben staan. Dus brengen we een nacht door in een caravan in de Hel. De volgende dag gaan we via dezelfde route terug, en van deze kant is de vallei nog mooier. Een lekke band mag de pret niet drukken, en we rijden de rest van de pas over richting de Karoo. Het tweede deel van de pas is nog mooier dan het eerste en de rest van de  rijden we door de uitgestrekte landschappen met landschildpadden en ‘bokkies’ langs de weg, tussen de rode rotsen van de Karoo richting het oosten. Daar is weer een pas, die ons eerst naar de klein Karoo en dan via nog een pas terugleidt naar het kustplateau en ‘t oude vertrouwde, (soms) natte, koude, maar ook prachtige en groene Stormsrivier. Een geweldige roadtrip dus van twee dagen, vlakbij waar we wonen maar in een compleet ander landschap.

De Hel – Gamkaskloof

Het is nu 2 maanden geleden dat we hier aankwamen, en begonnen met ons ‘werk’ hier voor SanParks. Tijd om de balans op te maken, en proberen uit te leggen wat we hier nou gedaan hebben.

P&C

Onze begeleidster hier is Elzette, zijn is de strategic level manager van het people and conservation (P&C) department hier in het garden route national park. De drie parken die onderdeel uitmaken van Garden route national park (tsitsikamma, knysna en wilderness) hebben ook elk hun eigen P&C officers, die meer op lokaal niveau werken. P&C is trouwens alles wat te maken heeft met het voorlichten van mensen in en over het park. Dat houdt van alles in: (school)groepen die op bezoek komen, gidsen die dingen over het park vertellen, informatiecentra en musea over de dingen in het park, voorlichtingsfolders en kaartjes van wandelroutes, info borden, kraampjes, en speciale thema weken waarbij bezoekers ‘iets extra’s’ meemaken als ze in het park komen; het hoort er allemaal bij.

Werkgelegenheid

We hebben niet een hele duidelijke taakomschrijving, en volgens ons contract mogen we maximaal 40 uur per week voor SanParks bezig zijn. Een minimum aantal uren is er niet, maar de werkdagen hier zijn officieel van 8 tot 16 uur, met een half uur lunch. In praktijk hebben we een hoop vrijheid, zowel in werktijden als in dingen die we doen. Als er een leuk project langskomt, of een activiteit waar we wel aan mee willen doen, kunnen we eigenlijk altijd aanhaken. Meestal proberen we onze projecten gescheiden te houden, maar als Job voor een project naar een ander park moet, is het ook prima als ik dan een paar dagen mee ga, om te ‘helpen’. Als er iets is waar ze hier in Zuid Afrika heel goed in zijn dan is het werk delen. Iets wat we in Nederland met 2 mensen zouden doen, doen ze hier met 10, want dat is werkgelegenheid creëren. Arbeid kost hier natuurlijk ook maar een fractie van wat het in Nederland kost, maar toch is het voor ons wel maf om te zien hoe bij wegwerkzaamheden (waarbij slechts 1 rijbaan beschikbaar is voor twee richtingsverkeer, en de rijstrook dus steeds maar in 1 richting open is, een ‘stop and go’ noemen ze dat hier) waar in Nederland 2 stoplichten voor gebruikt zouden worden en nog een bordje met ‘wegwerkzaamheden’ hier minstens 8 mensen worden ingezet, waaronder een aantal die niets anders doen dan met een rode vlag zwaaien, zodat je weet dat er mensen aan het werk zijn. Helaas betalen veel van zulke gecreëerde banen zo weinig, dat mensen er eigenlijk amper van kunnen leven.. Lastig dilemma dus: creëer je een paar goedbetaalde banen, of een hele hoop banen die eigenlijk te weinig geld op leveren? Hier doen ze duidelijk het laatste. Het idee van werkgelegenheid creëren lijkt hier soms echt een heilige graal, het gaat zelfs zover dat mensen niet twijfelen om al hun afval uit de auto te gooien, want “dat creëert werkgelegenheid voor de mensen die de bermen schoonmaken. ” Voor de mensen hier is dit super logisch allemaal, en al voelt het bij mij alsof het niet klopt, het cultuurverschil is op deze punten erg groot, en ik mis de economische kennis om met argumenten te komen die mensen hier zouden overtuigen…

Cultuurverschil

Sowieso is het af en toe wel erg grappig om de cultuurverschillen te merken met Nederland wat betreft werk en werkhouding. Nou zijn wij ook wel een erg hardwerkend volkje geloof ik, maar dat is voor ons natuurlijk ‘normaal’, hier is het heel normaal dat de dag voor een feestdag (woman’s day, cultural heritage day) het kantoor om 11:00 dicht gaat. Heel fijn, want dan heb je dus bijna 2 vrije dagen voor de prijs van een . Ook op ‘payday’ elke maand zijn ze hier vrij. Om boodschappen te doen. Verder komt natuurlijk iedereen hier te laat, een half uur moet je eigenlijk altijd wel incalculeren. Voor Job natuurlijk eigenlijk status quo, voor mij nog even wennen
Het werktempo ligt hier gewoon een stuk lager, ze kunnen zich vaak niet voorstellen hoe een baan in Nederland eruit ziet. Het beeld is toch een beetje dat je in Nederland alles heel makkelijk gratis krijgt (als je niet genoeg geld verdient of geen baan hebt krijg je gratis een huis en kan je gratis naar het ziekenhuis etc etc). Het systeem van zorgverzekeringen, zorgtoeslag, huursubsidie en uitkeringen uitleggen is onbegonnen werk. Als je uitlegt dat in Nederland bijna iedereen heel hard moet werken voor zijn geld (“want de lonen zijn dan wel veel hoger dan hier, maar het leven is zoveel duurder is dat in praktijk je toch niet veel meer kunt kopen”) om dan de mensen die het niet redden te ondersteunen via een sociaal stelsel, dan begrijpen ze daar niet veel van. Het sprookje van de gouden bergen in Europa ‘waar je niets voor hoeft te doen, want als je niet werkt krijg je het gratis’ is heel hardnekkig en af en toe ongelofelijk frustrerend…

Nou schijn het wel zo te zijn dat SANParks een redelijk extreem geval is hierin, omdat het toch een semi-overheids instelling is. In de private sector schijnt het er toch anders aan toe te gaan, daar wordt kennelijk toch harder gewerkt.

Projecten

Ik ben met een aantal verschillende dingen bezig geweest maar bijna allemaal (behalve bijvoorbeeld het Kids in Parks kamp waar ik eerder over geschreven heb)hebben ze veel te maken met gidsen. Hier in de buurt van ons kantoortje moet een nieuwe ‘guided trail’ ontwikkeld worden, waar groepen kinderen en groepen volwassenen dan rondgeleid kunnen worden. Daarvoor heb ik een soort achtergrond informatie document gemaakt, met info over van alles en nog wat: historie van het dorpje Storms River, historie van de oude weg door de bossen hier, info over bossen, ecosystemen, symbiose, dieren in het bos etc etc. Verder is het de bedoeling om een programma op te zetten in de drie parken hier, waarbij nieuwe gidsen worden opgeleid. Daarvoor wordt eerst uit een groep geïnteresseerden een selectie gemaakt, door ze een opdracht te geven (ze moeten op een door ons uitgezette route zelf een stukje uitleg geven, alsof ze een gids zijn). De geselecteerden krijgen dan eerst bij SanParks een interne opleiding, en degenen die echt veelbelovend zijn kunnen dan een opleiding doen waarbij ze officieel extern geaccrediteerd worden als gids.De eerste ronde van selectie is net geweest in Tsitsikamma, en daar ben ik veel mee bezig geweest: ik had de opdracht gemaakt, heb hem uitgelegd aan de mensen die gids willen worden, heb de route uitgezet, ben met ze mee geweest op de trail en heb geholpen met de selectie van de groep die verder gaat met de training.

Coloured & Black

Je ziet bij het doen van zo’n project echt hele leuke dingen: mensen die echt hart hebben voor de natuur, en bereid zijn keihard te werken voor een kans als deze omdat ze niets liever willen dan gids worden. Aan de andere kant waren er ook drie jongemannen die compleet onvoorbereid op kwamen dagen, hun opdracht verknalden om dan als ze te horen krijgen dat ze (natuurlijk) niet door zijn naar de volgende ronde, gaan klagen dat het vast is omdat ze ‘Blacks’ zijn. Zucht. Die kwam voor mij echt als donderslag bij heldere hemel. Ik was echt met stomheid geslagen en daarna gewoon heel erg boos. Misschien naïef, maar voor mij waren alle kandidaten op 1 na zwart! maar dat waren ze dus niet: de rest was ‘coloured’. Dat is hier echt een big deal en een groot verschil, terwijl ik het verschil vaak echt niet zie! het is ook meer een cultuur aanduiding dan huidskleur aanduiding soms: als je Afrikaans spreekt of engels dan ben je coloured, hoe donker je ook bent, als je Zulu of Xhosa spreekt ben je meestal black, tenzij je een coloured bent die Zulu of Xhosa spreekt natuurlijk. Oh en de groep met KhoiSan voorouders vallen dan weer in de coloured categorie geloof ik.. Coloureds willen niet black genoemd worden en Blacks willen niet coloured genoemd worden en soms wil ik gewoon mensen door elkaar schudden omdat het zo frustrerend is! Het is aan de ene kant mooi als je trots bent op je cultuur en op je historie, maar om dat dan te gebruiken om in een slachtofferrol te gaan zitten als dat compleet niet terecht is, grrr.

Hierna is Wilderness aan de beurt: morgen gaan we daar een route uitzetten die de de gidsen in spe dan moeten lopen lopen en waar ze wat moeten vertellen. Over 2 weken is het marine week, en dan staat dus alles in het park in het teken van zee, de gidsen die de eerste ronde gehaald hebben gaan dan helpen met een speurtocht langs de kust voor kinderen, een speurtocht die ik ga maken, dus dat is een leuk project.

Job en ik hebben eerder voor SanParks week (een week waarin toegang tot de SanParks gratis is, en waarin er allerlei extra activiteiten georganiseerd worden in de parken) een soort speurtocht race uitgezet voor kinderen in Wilderness en dat was een groot succes en heel leuk om te doen.

Job heeft in die week en de week daarvoor de taak overgenomen van de p&c manager in Knysna, zodat zij voor het eerst in jaren een langere welverdiende vakantie kon nemen. Hij heeft in die functie een bomen-plant dag georganiseerd in een opvangcentrum voor schoolverlaters in de township van knysna, meerdere rondleidingen georganiseerd en gegeven aan oudjes uit de bejaardetehuizen van knysna in Diepwalle en een nightwalk in de Garden of Eden. Makkelijker gezegd dan gedaan in een land waar alles zo chaotisch is, maar met veel creativiteit en flexibiliteit is het super goed gegaan!

Surfen

Ook vrije tijd mag niet ontbreken natuurlijk. Hoog op Jobs lijstje voor vrije tijds besteding stond surfen. Daarom vertrokken we voor een lang weekend naar Jeffreys bay, het surf Walhalla hier. We hebben beiden een surfles van 2 uur gevolgd, die voor mij ( zoals eigenlijk wel verwacht) redelijk duidelijk maakte dat surfen niet de sport voor mij is. Ik vond het heerlijk om een beetje in zee rond te spartelen, en om op mn buik op de surfplank door de golven te glijden, maar daar hield het ook op. De volgende stap van surfen is natuurlijk dat je ook daadwerkelijk overeind komt (=jezelf opdrukken op een onstabiele ondergrond en dan vanuit een knielende positie gladjes overeind komen tot je staat, binnen een seconde of 2) en dat lukte me voor geen meter. Opdrukken kan ik echt echt niet, en ondanks al mijn pogingen en nog 2 dagen spierpijn erna om te bewijzen dat ik echt pogingen gedaan heb wilden mijn spieren niet meewerken en kwam ik gewoonweg niet overeind. Daarbij voelde ik ook echt niet de behoefte om overeind te komen, om keihard door de golven te racen, balancerend op je board… Neuh ik blijf wel lekker liggen en ga wel bodyboarden of zo het was wel heerlijk om een paar dagen aan het strand te zijn, lekker uit te waaien en een beetje in de zon te liggen. Ik weet zeker dat ik me prima zelf vermaak als Job op surf uitstapjes gaat

Job gaat het surfen wel doorzetten, heeft zelfs al heel goedkoop een wetsuit op de kop getikt. Na de surf les heeft hij met wisselend succes nog 2 dagen zelf geoefend, met veel vallen en soms een beetje opstaan. Surfen valt nog niet mee, maar de aanhouder wint, toch?

Ja begint hier nu wel een beetje te settelen, maar blijft wel onduidelijk, mja dat is afrika en dat vind ik ook wel fijn want zo kan ik wat meer mijn eigen tijd indelen. Ben nu bezig met het opzetten van een speurtocht door de bossen tijdens de SANParks week en alles aan het regelen om samen met een groep lokale mensen bomen te gaan planten en zorgen dat ze deze ook onderhouden etc.. Daarnaast zitten we dit weekend met een open riool in de achertuin, riool is weer verstopt en ik heb maar gewoon een greppel naar het bos gegraven om alle overstromende drek een beetje af te voeren!

Het water dat uit de kraan komt is bruin, heeft niks met ons riool te maken maar met de tanine in het grondwater, het zelfde spul dat thee zijn kleur geeft. Het is gewoon gezond, maar ziet er wel vreemd uit… zeker als je een bad neemt gevuld met schoon maar toch al poepbruin water! Viva Afrika! Vanavond een braai met de buren, super gezellige mensen die met 3 families in een huisje wonen dat even groot is als het huisje van mij en frouwke! Condooms zijn hier niet in de mode, dus de meeste meisjes die ik hier ken hebben ergens anders in Afrika al een kind, en een verloofde, maar hier dan ook een vriendje, maar dat is hier schijnbaar heel normaal.. rare jongens die Afrikanen!